თემა-იდენტობა-ახალგაზრდული ჯგუფები

http://www.tbiliselebi.ge/index.php?mas_id=6871&rubr..

http://www.angel.ge/fun/page,1,3,96528-bbb-bbbbbbbbbb-bbbbbbb-bbbbbbb-bbbbbbyibbbbbb.html

http://www.youtube.com/watch?v=D6cQC_Qd2Uo

კულტურა და გენეტიკა

მემკვიდრეობით მიღებული (ბიოლოგიური საწყისი)	კულტურით განპირობებული
garegnoba, fiziologiuri procesebi, kvebis racioni, qcevis Taviseburebebi da
Tvalebis Tu Tmis feri, cxviris forma Tu zoma da a.S.), aRnagoba (simaRle, kidurebis sigrZe, Zvlebis sisqe)	ena, tradiciebi, qcevis wesebi, warmodgenebi istoriasa Tu xelovnebaze da bevri, bevri sxva...
fiziologiuri Taviseburebebi (sisxlis jgufi, sasicocxlo procesebis tempi da intensivoba da a.S.).
inteleqtualur SesaZleblobebs, mexsierebis moculobas, musikalur, sportul Tu maTematikur niWs, xasiaTis Taviseburebebs _ guneba-ganwyobis swraf an nel cvlas, midrekilebas ufro dadebiTi an uaryofiTi grZnobebisadmi. fsiqologebi xasiaTis amgvar gansxvavebebs e.w. temperamentis tipebs ukavSireben.

კულტურული შოკი

მსოფლიო კულტურა

კულტურული შოკი

თავდაპირველი რეაქცია ინდივიდუალური ან ჯგუფურიცნობიერების შეჯახებასთან ინდივიდების ან ჯგუფების უცხოკულტურულ რეალობასთან. კულტურული შოკის სიტუაცია - ესააკონფლიქტის სიტუაცია იდნივიდების ჩვეულ ღირებულებებს,ნორმებს, ენას, ყოველდღიურ პრაქტიკას შორის. დამახასიათებელიაიმ გარემოსი, რომელიც მან დატოვა და იმ ახალი გარემოსთვის,რომელშიც ის აღმოჩნდა.

კულტურულ შოკს მეტ-ნაკლებად განიცდის ყველა, ვინც მოხვდებაპირველად უცხო კულტურულ გარემოში (ტურისტები, ემიგრანტები და ა. შ.).შოკური რეაქციის ძალა განისაზღვრება ღრმა განსხვავებით ყოფილ და ახალკულტურებს შორის. ფსიქოლოგიური დახასიათება პიროვნების,ორიენტაციული შესაძლებლობა, რიგიდულობის ხარისხი ან პლასტიურობა,არსებული ან ძველი კულტურული ელემენტების არქონა. მაგალითად,ოჯახი, მეგობრები, რომლებსაც ინდივიდი გადმოიტანს თავისთან ახალკულტურულ კონტექსტში. ხარისხი ღიაობის ან დახურულობისწარმომადგენელი ახალი კულტურისა, რომელთანც კონტაქტშია ინდივიდი.კულტურულ შოკს ასევე შეიძლება ჰქონდეს ადგილი ჯგუფური შემეცნებისდონეზე, როდესაც უცხო კულტურულ გარემოში ერევა მთელი ჯგუფი (მაგ.,მასობრივი ემიგრაციის შემთხვევაში) ანდა როდესაც ინტენსიურიკულტურული დიფუზიის შედეგად წარმოიშობა კონფრონტაციის სიტუაციაძველ და ახალ ღირებულებების, ნორმების, ყოფაქცევის მოდელებს შორის.უკანასკნელი ხშირად ხდება საზოგადოებრივი ტრადიციის მოდერნიზაციისმსვლელობის დროს.

გამოიყოფა ოთხი შესაძლებლობა კონფლიქტის დაძლევის:ნაყოფი კულტურის შოკის გეტოიზაციაა. მოსულები უკავშირდებიანერთმანეთს და აყალიბებენ შიგნით ახალს მათი კულტურისათვისიზოლირებულ ანკლავებს (გეტო), სადაც ინახავენ და ინარჩუნებენტრადიციებს თავიანთი კულტურული ყოფაქცევის მოდელებს.მაგალითისათვის შეიძლება გამოდგეს დასავლეთის თითქმის ყველამსხვილი ქალაქებისათვის დამახასიათებელი „ჩაინა თაუნი“ (China Town) დაბრაითონ ბიჩი (კვარტლები) ნიუ-იორკში. ასიმილაცია – მოსულებიცდილობენ მთლიანად შეეგუონ ახალს მათი კულტურისათვის, შეეთვისონმის ნორმებს, ღირებულებები, ქცევის მოდელებს და მთლიანად უარყოფენ იმკულტურულ მემკვიდრეობას, რომელიც დატოვეს. ურთიერთმოქმედება –მცდელობა მოძებნონ რაღაც საშუალო ხაზი, გააერთიანონ ახალი და ძველიკულტურის ელემენტები. ისინი შეეცდებიან შეათავსონ ორივე კულტურისყოფაქცევის ნორმები, ცდილობენ მოაწესრიგონ კულტურათა შორისკომუნიკაცია, გაამდიდრონ როგორც საკუთარი კულტურა, აგრეთვე ის,რომლითაც ისინი ამჟამად სარგებლობდნენ. ამის მაგალითია საწარმოშიმომუშავე ინდოელი და თურქი მუშები, რომლებიც სამუშაოზეხელმძღვანელობენ თანამედროვე და ინდუსტირული შრომის წესებით,ხოლო სახლში, ოჯახურ ცხოვრებაში იხელმძღვანელებენ თავიანთიტრადიციებითა და წეს-ჩვეულებებით. კოლონიზაცია – პირველმოსულებიდაიწყებენ ყველანაირ პროპაგანდას, თავსმოხვევას ცხოვრებაში თავისისაკუთარი ყოფაქცევის მოდელების, დაუპირისპირონ ისინი იმას, რაცტრადიციული კულტურისათვის არის დამახასიათებელი, რომელშიც ისინიაღმოჩნდნენ. ეს ხდება როგორც საომარი, ასევე მშვიდობიანი დაპყრობისდროს, ასევე მოდერნიზაციის პროცესში. ტერმინ „კოლონიზაციას“ ამშემთხვევაში არა აქვს შეფასებითი მნიშვნელობა, ეს ფასეულობითითვალსაზრისით ნეიტრალური ცნებაა. საქმე ეხება კულტურულკოლონიოზაციას; პოლიტიკური კოლონიზაცია კულტურულიკოლონიზაციის მხოლოდ კერძო, თავისი შედეგებით არც ისე რადიკალურიშემთხვევაა.

 კულტურული შოკი, ფართო აზრით, როგორც ფილოსოფიურ-კულტურული ან ფილოსოფიურ-ისტორიული კატეგორია, კულტურისშესახებ მეცნიერებათა ჩამოყალიბებისათვის თითქმის გადამწყვეტიკატეგორია აღმოჩნდა.

XII-XVII სს. მოგზაურთა გადმოცემებმა, რომლებიც აღწერდნენახალი ქვეყნებისა და ხალხების უსასრულო რაოდენობას, ევროპაშიკულტურული შოკი გამოიწვია, რაც საფუძვლად დაედო კულტურისფენომენის როგორც შესწავლის ობიექტის ჩამოყალიბებას. ამკულტურულმა შოკმა ევროპელთა გონებაში გადატრიალება მოახდინა,რომელსაც შეიძლება ანთროპოლოგიური რევოლუცია ვუწოდოთ. მისი არსიისაა, რომ შეირყა ევროპელთა წარმოდგენა საკუთარ განსაკუთრებულობაზე;აღმოჩნდა, რომ კაცობრიობა შედგება მრავალი კულტურისაგან. თუკიკოპერნიკისეულმა რევოლუციამ მოსპო სამყაროს ცენტრის ყოფნის ილუზია,ანთროპოლოგიურმა რევოლუციამ მოსპო ევროპის ილუზია ეკუმენისცენტრში ყოფნისა. მთლიანად კულტურული შოკი თამაშობს კულტურაშიდადებით როლს, ვიანიდან ხელს უწყობს კულტურათა ურთიერთქმედებასადა ურთიერთგამდიდრებს, ტრადიციულ კულტურაში სხვა კულტურულელემენტთა ინტეგრაციას, კულტურათა ღიაობის ზრდას.

Source: წერეთელი ივანე, კაკიტელაშვილი ქეთევან. კულტურა დამოდერნიზაცია: სალექციო კურსი სოც. მეცნ. მაგისტრატურისათვის / ივანეწერეთელი, ქეთევან კაკიტელაშვილი; [მთ. რედ.: მარინე ჩიტაშვილი, ენობრ.რედ.: ლია კაჭარავა] - თბ. : სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი, 2006

მოძიებულია გვანცა ირომაშვილის მიერ მე-11 კლასის მოსწავლე

წყარო: http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=5&t=10002

პარიზის სინდრომი

პარიზის სინდრომი

პარიზის სინდრომი (ფრანგ. syndrôme de Paris) — ნიშნებისა და სიმპტომების ერთობლიობა, რომელიც გამოუვლინდებათ ტურისტებს პარიზში, საფრანგეთში მოგზაურობის დროს. დადგენილია, რომ ამ სინდრომის მიმართ განსაკუთრებით მგრძნობიარები არიან იაპონელები. თავდაპირველად პარიზის სინდრომის აღწერა გამოქვეყნდა ფრანგულ ჟურნალში - ჟ. ფსიქიატრია - ა. ვიალასა და თანაავტორების მიერ. პარიზის სინდრომი სტენდალის სინდრომთან ერთად კლასიფიცირდება, როგორც მოგზაურთა სიდრომი (ფრანგ. Syndrome du voyageur) და განსაკუთრებით დიდი რაოდენობით რეპორტირდება.

პარიზისსინდრომისათვისდამახასიათებელია:

ენობრივი ბარიერის არსებობა - ტურისტმა არ იცის ფრანგული ან ფრანგებს არესმით მისი. მდგომარეობას ართულებს იდიომებისა და ყოველდღიური გამარტივებული ფრაზების  გამოყნება. განსაკუთრებით მძაფრია ენობრივი ბაერიერი იაპონელებისათვის, რადგან ფრანგული და იაპონური ენები ძალიან განსხვავდება ჟღერადობით.

კულტურული განსხვავებულობა გამოიხატება ადამიანურ ურთიერთობებში, მანერულობაში, ტემპერამენტში, იუმორში. ამას განსაკუთრებით გრძნობენ იაპონელები, როდესაც ფორმალური იაპონური ურთიერთობების საპირისპიროდ ფრანგულ გულღიაობას ხვდებიან.

პარიზის იდეალიზირებული ხატი - ტურისტები, განსაკუთრებითიაონელები, პარიზს აიდიალებენ.

გადაღლა - ტურისტები ხანმოკლე სამსახურეობრივი ან დასასვენებელი ვიზიტის დროს მიზნად ისახავენ რაც შეიძლება ბევრი რამის ნახვა მოასწრონ, არ დაკარგონ არცერთი წამი, რაც იწვევსემოციურ გადატვირთვას, გადაღლას, ენერგიულ გამოფიტვას და საბოლოოდ მათი ფსიქოლოგიური მდგომარეობა უარესდება.

პარიზის სინდრომი არის ტურისტთა ფსიქოპათოლოგია და არა მოგზაურთა. ტურისტს აღენიშნება ემოციური აღგზნება, გულის რიტმის აჩქარება, შემოკლებული სუნთქვა, თავბრუ დასტენდალის სინდრომის მსგავსი ნიშნები, რომელიც აღწერა იტალიელმ აფსიქოლოგმა გრაციელა მაგერინიმ 1989წ. თავისწიგნში «სტენდალისსინდრომი» (La sindrome di Stendhal).

მოამზადა: ანა პერანიძე, ნიკა ვეფხიაშვილი მე-11 კლასი

კულტურული შოკი

კულტურული შოკი

თავდაპირველი რეაქცია ინდივიდუალური ან ჯგუფური ცნობიერების შეჯახებასთან ინდივიდების ან ჯგუფების უცხო კულტურულ რეალობასთან. კულტურული შოკის სიტუაცია - ესაა კონფლიქტის სიტუაცია იდნივიდების ჩვეულ ღირებულებებს, ნორმებს, ენას, ყოველდღიურ პრაქტიკას შორის. დამახასიათებელია იმ გარემოსი, რომელიც მან დატოვა და იმ ახალი გარემოსთვის, რომელშიც ის აღმოჩნდა.

კულტურულ შოკს მეტ-ნაკლებად განიცდის ყველა, ვინც მოხვდება პირველად უცხო კულტურულ გარემოში (ტურისტები, ემიგრანტები და ა. შ.). შოკური რეაქციის ძალა განისაზღვრება ღრმა განსხვავებით ყოფილ და ახალ კულტურებს შორის. ფსიქოლოგიური დახასიათება პიროვნების, ორიენტაციული შესაძლებლობა, რიგიდულობის ხარისხი ან პლასტიურობა, არსებული ან ძველი კულტურული ელემენტების არქონა. მაგალითად, ოჯახი, მეგობრები, რომლებსაც ინდივიდი გადმოიტანს თავისთან ახალ კულტურულ კონტექსტში. ხარისხი ღიაობის ან დახურულობის წარმომადგენელი ახალი კულტურისა, რომელთანც კონტაქტშია ინდივიდი. კულტურულ შოკს ასევე შეიძლება ჰქონდეს ადგილი ჯგუფური შემეცნების დონეზე, როდესაც უცხო კულტურულ გარემოში ერევა მთელი ჯგუფი (მაგ., მასობრივი ემიგრაციის შემთხვევაში) ანდა როდესაც ინტენსიური კულტურული დიფუზიის შედეგად წარმოიშობა კონფრონტაციის სიტუაცია ძველ და ახალ ღირებულებების, ნორმების, ყოფაქცევის მოდელებს შორის. უკანასკნელი ხშირად ხდება საზოგადოებრივი ტრადიციის მოდერნიზაციის მსვლელობის დროს.

გამოიყოფა ოთხი შესაძლებლობა კონფლიქტის დაძლევის: ნაყოფი კულტურის შოკის გეტოიზაციაა. მოსულები უკავშირდებიან ერთმანეთს და აყალიბებენ შიგნით ახალს მათი კულტურისათვის იზოლირებულ ანკლავებს (გეტო), სადაც ინახავენ და ინარჩუნებენ ტრადიციებს თავიანთი კულტურული ყოფაქცევის მოდელებს. მაგალითისათვის შეიძლება გამოდგეს დასავლეთის თითქმის ყველა მსხვილი ქალაქებისათვის დამახასიათებელი „ჩაინა თაუნი“ (China Town) და ბრაითონ ბიჩი (კვარტლები) ნიუ-იორკში. ასიმილაცია – მოსულები ცდილობენ მთლიანად შეეგუონ ახალს მათი კულტურისათვის, შეეთვისონ მის ნორმებს, ღირებულებები, ქცევის მოდელებს და მთლიანად უარყოფენ იმ კულტურულ მემკვიდრეობას, რომელიც დატოვეს. ურთიერთმოქმედება – მცდელობა მოძებნონ რაღაც საშუალო ხაზი, გააერთიანონ ახალი და ძველი კულტურის ელემენტები. ისინი შეეცდებიან შეათავსონ ორივე კულტურის ყოფაქცევის ნორმები, ცდილობენ მოაწესრიგონ კულტურათა შორის კომუნიკაცია, გაამდიდრონ როგორც საკუთარი კულტურა, აგრეთვე ის, რომლითაც ისინი ამჟამად სარგებლობდნენ. ამის მაგალითია საწარმოში მომუშავე ინდოელი და თურქი მუშები, რომლებიც სამუშაოზე ხელმძღვანელობენ თანამედროვე და ინდუსტირული შრომის წესებით, ხოლო სახლში, ოჯახურ ცხოვრებაში იხელმძღვანელებენ თავიანთი ტრადიციებითა და წეს-ჩვეულებებით. კოლონიზაცია – პირველმოსულები დაიწყებენ ყველანაირ პროპაგანდას, თავსმოხვევას ცხოვრებაში თავისი საკუთარი ყოფაქცევის მოდელების, დაუპირისპირონ ისინი იმას, რაც ტრადიციული კულტურისათვის არის დამახასიათებელი, რომელშიც ისინი აღმოჩნდნენ. ეს ხდება როგორც საომარი, ასევე მშვიდობიანი დაპყრობის დროს, ასევე მოდერნიზაციის პროცესში. ტერმინ „კოლონიზაციას“ ამ შემთხვევაში არა აქვს შეფასებითი მნიშვნელობა, ეს ფასეულობითი თვალსაზრისით ნეიტრალური ცნებაა. საქმე ეხება კულტურულ კოლონიოზაციას; პოლიტიკური კოლონიზაცია კულტურული კოლონიზაციის მხოლოდ კერძო, თავისი შედეგებით არც ისე რადიკალური შემთხვევაა.

 კულტურული შოკი, ფართო აზრით, როგორც ფილოსოფიურ-კულტურული ან ფილოსოფიურ-ისტორიული კატეგორია, კულტურის შესახებ მეცნიერებათა ჩამოყალიბებისათვის თითქმის გადამწყვეტი კატეგორია აღმოჩნდა.

XII-XVII სს. მოგზაურთა გადმოცემებმა, რომლებიც აღწერდნენ ახალი ქვეყნებისა და ხალხების უსასრულო რაოდენობას, ევროპაში კულტურული შოკი გამოიწვია, რაც საფუძვლად დაედო კულტურის ფენომენის როგორც შესწავლის ობიექტის ჩამოყალიბებას. ამ კულტურულმა შოკმა ევროპელთა გონებაში გადატრიალება მოახდინა, რომელსაც შეიძლება ანთროპოლოგიური რევოლუცია ვუწოდოთ. მისი არსი ისაა, რომ შეირყა ევროპელთა წარმოდგენა საკუთარ განსაკუთრებულობაზე; აღმოჩნდა, რომ კაცობრიობა შედგება მრავალი კულტურისაგან. თუკი კოპერნიკისეულმა რევოლუციამ მოსპო სამყაროს ცენტრის ყოფნის ილუზია, ანთროპოლოგიურმა რევოლუციამ მოსპო ევროპის ილუზია ეკუმენის ცენტრში ყოფნისა. მთლიანად კულტურული შოკი თამაშობს კულტურაში დადებით როლს, ვიანიდან ხელს უწყობს კულტურათა ურთიერთქმედებასა და ურთიერთგამდიდრებს, ტრადიციულ კულტურაში სხვა კულტურულ ელემენტთა ინტეგრაციას, კულტურათა ღიაობის ზრდას.

Source: წერეთელი ივანე, კაკიტელაშვილი ქეთევან. კულტურა და მოდერნიზაცია: სალექციო კურსი სოც. მეცნ. მაგისტრატურისათვის / ივანე წერეთელი, ქეთევან კაკიტელაშვილი; [მთ. რედ.: მარინე ჩიტაშვილი, ენობრ. რედ.: ლია კაჭარავა] - თბ. : სოციალურ მეცნიერებათა ცენტრი, 2006

მოძიებულია გვანცა ირომაშვილის მიერ მე-11 კლასის მოსწავლე

წყარო: http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=5&t=10002