მე-12 კლასი, 2017-2018

თემა 16:სტერეოტიპები და მათი დაძლევის გზები
სტერეოტიპები
უბნები და სტერეოტიპები

თემა 15:კულტურული შოკი
კულტურული შოკი
შოკი
შოკი

საკლასო სამუშაო:
ვინ იყო გიორგი ჩიტაია? რა იცით მისი დამსახურების შესახებ? მოიძიეთ მისი ღვაწლის შესახებ ინფორმაცია და წარმოადგინეთ.

თემა 14:გლობალიზაცია-საფრთხე თუ შესაძლებლობა?!
საკლასო სამუშაო:
გამოიყენეთ ქვემოთ მოცემული ბლოგი, დაიყავით გლობალიზაციის მომხრეებად და მოწინააღმდეგეებად და ცხრილის სახით წარმოადგინეთ რვეულში შედეგები არგუმენტებით
გლობალიზაციის შედეგები
კვლავ მომავლის ტექნოლოგიები
https://sputnik-georgia.com/videoclub/20161004/233385221/momavlis-teqnologiebi-2019-20150-wlebSi-telefon-samajurebi-smart-gazetebi-da.html

მომავლის ტექნოლოგიები
Please propose solutions and vote for the best:
http://www.tricider.com/brainstorming/2YOjSBtSIed
http://www.tricider.com/brainstorming/2m8Zq4useO7
ქართველები უცხოეთში ახალი წელი ჩინეთში
https://www.youtube.com/watch?v=sKzNPxu_QBU
იაპონური ინოვაციები
თემა 13:ინტერკულტურული კომუნიკაცია, დიალოგი
ინტერკულტურული კომუნიკაცია-ვიდეო ლექცია
კულტურათაშორისი კომუნიკაცია
ვებინარი ინტერკულტურულ კომუნიკაციაზე
თემა 12:ეთნორელატივიზმი
 პრეზენტაცია

თემა 11: ეთნოცენტრიზმი
პრეზენტაცია
მასალები
თემა 10: ქსენოფობია
ქსენოფობია-მიზეზები
ქსენოფობია
ფობიები ვიკიპედიაში -უამრავი-თითქმის ყველა ასოზე
ფობიები-400სახე
ფობიების დაძლევა
ვარსკვლავების ფობიები
თემა 9:რასიზმი
სკანდალი რასიზმის გამო აფრიკაში
რასიზმი
ანტირასიზმი-ფილმი
რასიზმის პრობლემები საქართველოში
რასიზი და ტოლერანტობა
რასისტული ქვეყნების ტოპ-ათეული
საკლასო სამუშაო:
განმარტეთ:
რასა-
რასიზმი-
სეგრეგაცია-
გენოციდი-
რასობრივი დისკრიმინაცია-
უპასუხეთ შეკითხვებს:

1. რა საშიშროებას  ქმნის რასიზმი?
2. დაასახელეთ რასიზმის მაგალითები, რომელიც შეგხვედრიათ
3. ხარ  თუ არა რასისტი?
4. transportiT mgzavrobisas Sens gverdiT dajda Savkaniani, sxva eTnikurიan religiuri jgufis warmomadgeneli damaxasiaTebeli CacmulobiT da a.S. შენი რეაქცია?!

თემა 8:სტერეოტიპები

1. რა არის  სტერეოტიპი?
2. როგორ დავძლიოთ სტერეოტიპები?
3. დაასახელეთ სტერეოტიპების ტიპები და ჯგუფები
4. romeli avtostereotipebis dasaxeleba SegiZlia? daajgufe isini pozitiur da negatiur stereotipebad.
5. რა საფრთხეებს შეიცავს სტერეოტიპები?

საკლასო სამუშაო: 

1. ახსენით, რა არის სტერეოტიპი. დაასახელეთ სტერეოტიპული შეხედულების მაგალითი. რა უარყოფითი მხარე აქვს სტერეოტიპულ აზროვნებას? 
2. რა არის ანტისემიტიზმი და რომელ ქვეყანაში მიიღო მან ყველაზე მძაფრი სახე მე-20 საუკუნის 30-50-იან წლებში?
3. რომელი ნაციის სტერეოტიპიზაციაა ასახული სურათზე და მათი რა ნიშნებია სტერეოტიპიზებული? 
   
4. დააკვირდით ნახატს და ახსენით რომელი სტერეოტიპის ტიპია გამოყენებული:

ა)

ყაზახების შეხედულებები  რუსებზე

ბ)

რუსების აზრი საკუთარ თავზე

წყარო:АВТОСТЕРЕОТИПЫ И ГЕТЕРОСТЕРЕОТИПЫ В МЕЖНАЦИОНАЛЬНЫХ ОТНОШЕНИЯХ
Кафедра ФИЛОСОФИИ И СОЦИОЛОГИИ, группа 620-2 ТУСУР. Томск, 2014.

პასუხები იხ.ქვემოთ

სტერეოტიპები
რა გიყალიბებს სტერეოტიპებს?
ბავშვობისდროინდელი სტერეოტიპები
სტერეოტიპები
ვიდეო
ქალი, რომელმაც სტერეოტიპი დაარღვია
როგორ ავიცილოთ სტერეოტიპული აზროვნება

 პასუხები: 
1.სქემატური, განზოგადებული შეხედულება რაიმე სოციალურ მოვლენაზე ან ობიექტზე. ადამიანთა ჯგუფის შესახებ ჩამოყალიბებული წარმოდგენის გავრცელება (პოზიტიური ან ნეგატიური თავისებურებების მიწერა) ჯგუფის ყველა წევრზე, მიუხედავად იმისა, შეესაბამება თუ არა ეს წარმოდგენა კონკრეტულ ინდივიდებს. (1 ქულა) მაგალითი _ ,,გერმანელები არიან შრომისმოყვარენი“, ,,ქალები ცუდად მართავენ მანქანას“. (1 ქულა) უარყოფითი მხარე _ სტერეოტიპული აზროვნების დროს ხდება ადამიანების ან იდეების გამარტივებული, განზოგადებული და ხშირად გაუთვითცნობიერებელი აღქმა, რომელმაც შესაძლოა გამოიწვიოს წინასწარ შექმნილი ნეგატიური აზრი და დისკრიმინაცია. (1 ქულა)

შეფასება: მკაფიო, კონკრეტული, ადეკვატური პასუხი, სადაც მოცემულია სწორი განმარტება და არ არის დაშვებული ფაქტობრივი შეცდომა, შეფასდება 1 ქულით. შესაბამისი მაგილითის მოყვანა _ 1 ქულა, უარყოფითი მხარის ჩვენება _ 1 ქულა. მოცემული დავალების მაქსიმალური შეფასებაა 3 ქულა.

2.ა)ჰეტეროსტერეოტიპი ბ)ავტოსტერეოტიპი

ანტისემიტიზმი
რასობრივი შოვინიზმის, ეროვნული და რელიგიური შეუწყნარებლობის ერთ–ერთი უკიდურესი ფორმა. გამოიხატება ებრაელი ეროვნების წარმომადგენელთა მიმართ სიძულვილითა და მტრული დამოკიდებულებით. ტერმინი „ანტისემიტიზმი“ შემოიღეს გერმანელმა მეცნიერმა ვილჰელმ მარმა და ფრანგმა სოციოლოგმა ერნსტ რენანმა XIX –ის 70–იან წლებში, მაგრამ თვითონ მოვლენა საუკუნეებს ითვლის – თავს იჩენს იმ დროიდან, რაც ებრაელთა დიასპორა (ძვ. წ. IV ს–დან) არსებობს. ა სხვადასხვა დროსა და სხვადასხვა ქვეყანაში განსხვავებულად გამოიხატებოდა, კერძოდ, უფლებათა შეზრუდვიდან და რელიგიურ–ფსიქოლოგიური შეუწყნარებლობიდან დაწყებული, იძულებითი გასახელბით, დარბევითა და ფიზიკური მოსპობით (გენოციდით) დამთავრებული. ა და ებრაელთა გენოციდი ოფიციალური სახელმწიფო პოლიტიკის რანგში იქნა აყვანილი ნაცისტურ გარმანიაში, სადაც „ბიოლოგიური არასრულფასოვნებისა“ და „პარაზიტი ერის“ საბაბით 6 მილიონი ებრაელი იქნა განადგურებული

* ბიჭები არ ტირიან * თოჯინები მხოლოდ გოგონებს აქვთ * ბიჭები არ ატარებენ ქვედა ბოლოებს * გოგონა ვერ იქნება ხელმძღვანელი პირი * ფეხბურთს მხოლოდ ბიჭები თამაშობენ * გოგონები სუსტები არიან, ბიჭები ძლიერები * გოგონები ეხმარებიან დედებს, ბიჭები - მამებს * სჯობია გოგო იყო, ვიდრე ბიჭი * როდესაც რამე დაშავდება, პირველ რიგში ბიჭებს ადანაშაულებენ * ბიჭებს შეუძლიათ უზრდელი სიტყვების თქმა, გოგონებს - არა * გოგონები უფრო საზრიანები არიან, ვიდრე ბიჭები * გოგონები იგებენ ჩხუბში, რადგან„ბინძური“ხერხებით ჩხუბობენ * ბიჭებისთვის ნორმალურია ერთმანეთს რომ ურტყამენ, გოგონებისთვის - არა * ბიჭები უფრო ზარმაცები არიან, ვიდრე გოგონები * გოგონები უფრო მატყუარები არიან, ვიდრე ბიჭები

თემა7:კულტურული შოკი

1. რა არის კულტურული შოკი?
2. რა გრძნობები აღიძვრება კულტურული შოკის დროს?
3. რა დროიდან დამკვიდრდა კულტურული შოკის ტერმინი?
4. ვინ შეიძლება განიცადოს კულტურული შოკი?
5. ჩამოთვალეთ და დაახასიათეთ კულტურული შოკის საფეხურები
6. როგორ შეიძლება დაძლეულ იქნას კულტურული შოკი?
7. რა იცით "პარიზის სინდრომის" შესახებ?
8. რა იცით "სტენდალის სინდრომის" შესახებ?
9. რა იცით "იერუსალიმის სინდრომის" შესახებ?
10. შეიძლება თუ არა, რომ კულტურული შოკი საკუთარ კულტურულ გარემოცვაშიც განიცადო? დაასახელეთ მაგალითები

   saklaso samuSao : 
studentis monaTxrobSi gamoyaviT kulturuli Sokis safexurebi (1-4), romelic axalgazrdam gaiara. (saxelmZR. gv 178)

qarTveli studentis monaTxrobi

maxsovs Cemi aRfrTovaneba, roca TviTmfrinavSi Cavjeqi axal universitetSi gasamgzavreblad.  CrdiloeT  evropis  erT-erT  qveyanaSi  mivdiodi,  swavla  im universitetSi  unda  gamegrZelebina,  romelzec  vocnebobdi.  axali  nacnoboba, axali megobrebis SeZena meloda.

pirveli kvira praqtikuli problemebiT iyo aRsavse: unda momeZebna bina, amerCia sagnebi, SemeZina wignebi. met daxmarebas velodi, magram Cemi xelmZRvaneli sul dakavebuli iyo: xan sadme miemgzavreboda, xan Sexvedraze eCqareboda, xan _ leqciaze. momdevno ramdenime kviris manZilze vfiqrobdi, rom aq Zalian civi xalxi cxovrobda. dRis ganmavlobaSi maT arafrisTvis ecalaT, samuSaos garda. mezoblebTan oficialuri da zedapiruli urTierToba mqonda. sul vfiqrobdi, rogorc SeiZleboda yovelive amis Secvla. kviris saukeTeso dRe SabaTi iyo, roca saRamoobiT saxlSi vrekavdi da Cemianebs vesaubrebodi.

Semdeg   erT-erTi   studenti   daqorwinda   da   wveulebaze   dampatiJa.   es araCveulebrivi iyo! gavicani axali adamianebi, bevri vimxiaruleT, isini TavianT cekvebs maswavlidnen, me _ Cemsas. Sinisken mimavali, vfiqrobdi: „axla ukve vici, rogor SeviZino megobrebi am qveyanaSi“.

magram orSabaTs yvelaferi ise gagrZelda, TiTqos araferi momxdariyos. isini, visTanac ase kargad vgrZnobdi Tavs wina saRamos, derefanSi mokle gamarjobiT an xelis aweviT ifarglebodnen da TavianT saqmeebze miiCqarodnen.  isev marto davrCi. ra ar gavakeTe sworad? rogorc Cans, es yvelaferi mxolod imas niSnavs, rom me ucxoeli da, maSasadame, gareSe piri var?

Cemi gancdebi, albaT, saxeze mewera, imitom rom ramdenime dRis Semdeg erT-erTi studenti, romelTan erTad im saRamos vcekvavdi, CemTan movida da mkiTxa, ra xdeboda. Cven visaubreT; man amixsna, rom yvelaferi Cveulebrivad iyo, da rom adamianebi aq mkafiod ganasxvavebdnen erTmaneTisagan samuSao da Tavisufal dros. Tavi ukeT vigrZeni. amis Semdeg Cven vsaubrobdiT xolme, es gogona da kidev ramdenime adamiani Cemi megobrebi gaxdnen. axla kargad var. muSaobis organizacia aq araCveulebrivia, amitom me aSkarad vgrZnob winsvlas Cem saqmeSi. adamianebi pouloben dros Cemi samuSaos Sesaxeb sasaubrod, Tu maT amas vTxov. miuxedavad amisa, Zalian maklia Cemi qveynis Cveuli siTbo.

თემა6: საქართველოს კულტურული მრავალფეროვნება

საკლასო სამუშაო:

1. მრავალკულტურულობა უფრო ქალაქებისთვისაა დამახასიათებელი თუ სოფლებისთვის? რატომ?
2. დაასახელეთ თბილისის და თქვენი ქალაქის უბნები, რომლებიც განსაკუთრებული "სიჭრელით "გამოირჩევიან
3. რა გავლენა იქონია ს/ს კულტურის წარმომადგენელთა  თანაცხოვრებამ?
4. გავიხსენოთ და წარმოვადგინოთ საქართველოში მცხოვრები ეთნიკურ უმცირესობების ტრადიციები, დღესასწაულები, საჭმელი, სამოსი
5. რომელ ნაწარმოებებს და ფილმებს გაიხსენებდით, სადაც კულტურული მრავალფეროვნება განსაკუთრებული სიმძაფრითაა წარმოდგენილი
6. რა სირთულეები შეიძლება გამოიწვიოს მრავალკულტურულ საზოგადოებაში ცხოვრებამ?

ეთნიკური მრავალფეროვნება-ვიდეო ეთნოსები საქართველოში
საქართველოს მოსახლეობის ეთნიკური შემადგენლობა
ეთნოსები საქართველოში

           
სომხური კალენდარული დღესასწაულები, მართალია, ქრისტიანულ ელფერს ატარებს, მაგრამ მრავალ წინარექრისტიანულ ელემენტსაც შეიცავს. დიდი სახალხო ზეიმი იყო ახალი წელი, წყალკურთხევა, სურბსარქისობა, აღდგომა, ვარდავარი, ამაღლება და მარიამობა.
 დღესასწაულების ციკლი იწყება ახალი წლით («ნორ ტარი»). ზეიმი თითქმის ერთ კვირას გრძელდებოდა. ერთმანეთთან სტუმრად მიდიან უახლოესი ნათესავები (გათ- ხოვილი ქალიშვილი ქმარ-შვილით, საშოვარზე წასული შვილი, ძმა და ა.შ.) საჩუქრით. საჩუქრად უნდა მიეტანათ ხილი, მარცვლეული, მამალი, რათა მომავალი წელი ბარაქიანი ყოფილიყო. გადმოცემით, მომავალ წელს უხვად იქნებოდა ის ყოველივე, რასაც ახალი წლის დღეებში საჩუქრად მიიღებდნენ. ამავე მიზნით მარცვლეულს ყრიდნენ მდინარეში, სახლის კარს ამკობდნენ ჯვრებით, აცხობდნენ რიტუ ალურ მრგვალ კვერებს. ახალი წლის მეორე-მესამე დღეს აუცილებლად მიდიოდნენ იმ ოჯახებში, სადაც ცოტა ხნის წინ ვინმე გარდაიცვალა და კიდევ ერთხელ მოიგონებდნენ განსვენებულს.

მეტად პოპულარული დღესასწაულია წმინდა სარქისობა («სურბ სარქისი»). სომეხთა ეკლესიის წმინდანის სახელი სიყვარულსა და ოცნებების ახდენას უკავშირდება. ამ დღეს ზოგიერთი ახალგაზრდა მარილიან კვერს ჭამს, რადგან ითვლება, რომ ვინც მოწყურებულს სიზმარში წყალს მიაწვდის, ის იქნება მისი საბედო. სოფ. პამაჯში ჩაწერილი ერთი გადმოცემის თანახმად, სურბ სარქისის სახელი კონფესიურ დაპი- რისპირებასთან არის დაკავშირებული. საბრძოლოდ წასულ სარქისს საგზლად წაუღია მოხალული ქერი («აღანძ»). რვადღიანი შეუწყვეტელი ბრძოლის შემდეგ აღანძი ქერის ფქვილად («ფოხინდ») გადაიქცა. ამ მოვლენის აღსანიშნავად სურბსარქისობაზე ფოხინდს გარეთ, კართან, აწყობენ, რათა როდესაც სურბ სარქისი გამოივლის, მასზე ნაკვალევი დატოვოს.
ტრადიციული დღესასწაული «ბერიკაობა-ყეენობა» სომხებისათვისაც ისევე იყო დამახასიათებელი, როგორც ქართველებისათვის.
 სომხური ყველიერის დღესასწაული «ბარეკენდან» ფონეტიკურადაც და ზეიმის ფორმითაც წააგავს ბერიკაობას. ამ დროს (დიდმარხვის ყველიერის დღეებში) იმართებოდა მასობრივი გართობა- თამაშობები, ცხვებოდა საგანგებო რიტუალური ნამცხვარი «გათა», შეძლებულ ოჯახებში იკრიბებოდნენ ახლობლები, იკვლებოდა საკლავი, მიჰყავდათ აშუღები, მეზურნეები. იმ დღეებში ყველაზე ხშირი იყო ნიშნობები, საპატარძლოს მშობლებთან მოციქულის გაგზავნა.

განსაკუთრებით აღსანიშნავია აღდგომა («ზატიკ»). სომხებით დასახლებულ ზოგიერთ სოფელში აღდგომის დღეებში იმართება ჭიდაობა ზურნის, სალამურისა და დოლის თანხლებით.
 წარმართობისდროინდელ გადმონაშთად ითვლება «ვარდავარი», რომელსაც ზეიმობდნენ ივლისის ბოლოსა და აგვისტოს დამდეგს. ხალხი ამ დღეებში ერთმანეთს წყალს ასხამს. მზადდება საგანგებო საჭმელი «ჰარისა» (თონეში თიხის ჭურჭლით მოხარშული ხორბლის ქატო), აუცილებლად ითვლებოდა გომის დასუფთავება, საქონელს უყრიდნენ ბლომად ქატოს, კუდზე წითელ ლენტებს აბამდნენ, რომ ძლიერი და ბედნიერი წელიწადი ყოფილიყო. ისტორიული სომხეთის ტერიტო- რიაზე ვარდავარის დღეებში უშვილო ქალები არას მთაზე, წახკავაკის გამოქვაბულში, მიდიოდნენ, წყლის კამარის ქვეშ დგებოდნენ და ქალწულ ვარვარას შვილიერებას შესთხოვდნენ. წყლის გამანაყოფიერებელი ძალა განსაკუთრებული ძალის მქონედ ითვლებოდა სადღესასწაულო პერიოდში. ვადავარის დღეებში საქონელზე ყურადღების გამახვილება სომხებში შემთხვევით არ ხდებოდა, ეს დღეობა საქონლისა და ადამიანის გამრავლებასა და ბარაქიანობას უკავშირდებოდა. სომხურ გარემოში მრავლად გვხვდება წარმართული ელემენტების შემცველი რიტუალები, რომლებიც მოსავლისა და საქონლის გამრავლებას უკავშირდება. მათ ქრისტიანობა მკაცრად კრძალავდა, თუმცა დღემდეა შემორჩენილი სალოცავისათვის საკლავის შეწირვა («მათაღი»).

წველადობის მატებას უკავშირდებოდა პირველი ხბოს მოგების შემდეგ პირველი ნაწველის მდინარეში გადაქცევა. სჯეროდათ, რომ წყლის გამანაყოფიერებელი და სიუხვის მომნიჭებელი ძალა მაგიურად იმოქმედებდა წველადობის გაზრდასა და ძროხის განაყოფიერებაზე. როდესაც პირუტყვი (ძროხა ან კამეჩი) აღარ იწველიდა, წაიყვანდნენ რომელიმე ეკლესიასთან, მისი პატრონი პირუტყვთან ერთად დაიდგამდა უღელს, ეკლესიას რამდენჯერმე შემოუვლიდა და უღელს ეკლესიაში დატოვებდა. მიიჩნევდნენ, რომ ამ რიტუალის შემდეგ ძროხა თუ კამეჩი ისევ მოიწველიდა.

გვალვის დროს «პურ ბადიკობის» ან «ნური ნურის» რიტუალი იცოდნენ. ძონძებში გამოწყობილი ბავშვები სოფელს ჩამოივლიდნენ, მათ შორის ერთი მთლიანად გაწუწულია წყლისაგან. რიტუალი სიმღერისა და ცეკვის თანხლებით სრულდება. მღერიან: «პურ ბადიკი მოვიდა, შალის პერანგი ჩაიცვა. მიწას ცვარი უნდა, ხალხს ნაყოფი უნდა, შავ დედალს ციდან კვერცხი უნდა, წითელ ძროხას ერბო უნდა, ვინც რაიმეს იძლევა მოსავალი გაეზარდოს, ვინც არა და მშრალად დარჩეს.» ხალხი ცდილობს რიტუალის მონაწილენი წყლით გაწუწოს, განსაკუთრებით კი — პურ ბადიკი. ამასთანავე, მონაწილეებს რაიმეთი ასაჩუქრებენ — კვერცხით, ხილით ან ფულით.
წყარო:http://pmmg.org.ge/res/uploads/Etnosebi_Saqartveloshi.pdf   გგვ.105



თემა5:საქართველოს ეთნოგრაფიული მრავალფეროვნება
საკლასო სამუშაო:

1. რა არის დიალექტი?
2. რით განსხვავდებიან სხვადასხვა კუთხის მცხოვრებნი ერთმანეთისგან?
3. რომელი კუთხის დიალექტის მაგალითებია მოცემული სახელმძღვანელოში?
4. სად აისახება საქართველოს ეთნოგრაფიული მრავალფეროვნება? დაასახელეთ მაგალითები
5. ჩამოთვალეთ სტერეოტიპული შეხედულებები , რომლებიც წარმოიშვა ეთნოგრაფიული თავისებურებებიდან გამომდინარე

საშინაო დავალება: მოიძიე ქართულ ლიტერატურაში საქართველოს ეთნოგრაფიული მრავალფეროვნების ამსახველი მაგალითები (მეტყველება, ჩაცმულობა, კერძები, ყოველდღიური ყოფის თავისებურებები და ა.შ. იმსჯელე მათ შორის მსგავსებებსა და განსხვავებებზე.

აღმოსავლეთ საქართველოსთვის დამახასიათებელი დიალექტური მეტყველება ილია ჭავჭავაძის „ოთარაანთ ქვრივიდან

— ო, ნათლიდედ, ნათლიდედ! მობრძანდი, — დაუძახა შორიდანვე არჩილმა, როცა ოთარაანთ ქვრივს თვალი შეასწრო. და-ძმანი ძირს ეზოში ისხდნენ დიდ ფურცელ-ქვეშ და დილის ჩაის შეექცეოდნენ.

 — დილა კარგა-ყოფნისა, — მიესალმა ოთარაანთ ქვრივი, როცა ახლოს მივიდა. არჩილი წამოხტა, ოთარაანთ ქვრივს მიართვა თავისი სკამი და მიიწვია დასაჯდომად.

. — დაბძანდი, დაბძანდი. კესო, ნათლიდედას ჩაი მოართვი, — უთხრა არჩილმა თავის დასა.

 — ჩაი რა ჩემი საქმეა, თქვენ შეექეცით, მე უმაგისოდაც გავძლებ. ქალო, როგორ გიკითხო? ხომ მშვიდობით ბძანდებით? — მოიკითხა ქალი ოთარაანთ ქვრივმა და ჩამოსკუპდა სკამზედ.

— ვართ შენის ლოცვითა და კურთ...

— მე ჩემთვისაც არა ვლოცულობ, ღმერთი არ შევაწუხო-მეთქი, და თქვენთვის სად ვილოცებდი,

— უთხრა მკვახედ ოთარაანთ ქვრივმა და სიტყვა მოუჭრა.

 — ჰა, აფრა არ აუშვა შენებურად, — უთხრა ღიმილით ქალმა და, თითქო მახლობელი მოყვარეაო, თავაზიანად ხელი დაჰკრა კალთაზედ, თავის სკამიდამ ლამაზად გადაწვდილმა

. ოთარაანთ ქვრივი შეიჭმუჭნა. როგორღაც ეხამუშა, ეუცხოვა ამისთანა ტოლ-ამხანაგური ქცევა ახალგაზრდა ქალისაგან: მე ვინა და ეს გუშინდელი ძუძუთა ვინაო, იფიქრა. მიუხვდა კი, რომ კესო აფრთხილებს და ისე კი, რომ საწყენად არ დაურჩეს.

 — ენამ გულისა უნდა სთქვას, ფერ-უმარილი რა საჭიროა, — უთხრა ქალს ოთარაანთ ქვრივმა ცოტა არ იყოს მწყრალად.

ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ

საქართველოს ეროვნული მუზეუმი.
გიორგი ჩიტაიას სახელობის
ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ

მისამართი:კუს ტბის გზატკეცილი 1

ტელეფონი:223 09 60, 222 63 02

ვიზიტის დრო:11.00 - 16.00 (ორშაბათის გარდა)

დაარსების თარიღი:1966 წელი

გიორგი ჩიტაიას სახელობის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ - ხალხური ხუროთმოძღვრებისა და ყოფის მუზეუმს (ღია ცის ქვეშ მუზეუმი) კუს ტბის ფერდობის ჩრდილოეთ ნაწილში უკავია დაახლოებით 65 ჰექტარი ტერიტორია. ამჟამად აქ განლაგებულია 70 საცხოვრებელი და სამეურნეო დანიშნულების ხალხური ხუროთმოძღვრების ნიმუში საქართველოს სხვადასხვა კუთხეებიდან. ღია ცის ქვეშ მუზეუმში წარმოდგენილია 14 ეთნოგრაფიული ზონა: ქართლი, კახეთი, სამეგრელო, იმერეთი, რაჭა, აჭარა, აფხაზეთი, სვანეთი, სამცხე-ჯავახეთი, და სხვა. გარდა ამისა, მუზეუმში დაცულია სხვადასხვა სახის ქსოვილის (ხალიჩები, ფარდაგები, ხალხური სამოსელის ნიმუშები),ხის, კერამიკის, ტყავის ნაკეთობანი.

• 
 
• 
 
• 
• 
• 
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  

  Address:

გიორგი ჩიტაია

ბარდაველიძე ვერა

ეთნოგრაფი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი (1957),  პროფესორი (1966), საქ. სსრ მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე (1963). იყო ეთნოგრაფ გიორგი ჩიტაიას მეუღლე.

დაიბადა 1899 წელს. 1923 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სიბრძნისმეტყველების ფაკულტეტი, 1926-29 წლებში სწავლობდა ლენინგრადის მატერიალისტური კულტურის აკადემიის ასპირანტურაში. 1931 წლიდან მუშაობდა საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმში, ენის ისტორიის და მატერიალური კულტურის ინსტიტუტში (ენიმკი). თსუ-ს ეთნოგრაფიის კათედრაზე, ისტორიის, არქეოლოგიის და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტში. 1965 წლიდან იყო ამ ინსტიტუტის საქართველოს ეთნოგრაფიის განყოფილების გამგე. მისი მეცნიერული მოღვაწეობა წარიმართა ქართველი ხალხის ყოფითი კულტურის შესწავლის მიმართულებით. მან იკვლია ქართველი ხალხის ადრინდელი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისა და სულიერი კულტურის პრობლემები. ასტრალური რწმენა-წარმოდგენები, საკულტო ძეგლები, რელიგიური რიტუალები და დღეობები და ყოფითი დღესასწაულები. ქართული საწესო გრაფიკული ხელოვნების ნიმუშების კვლევით ხელი შეუწყო ამ მიმართულებით მოძიებული არქეოლოგიური მასალის გააზრებას.. იგი გარდაიცვალა 1970 წელს.

მისი ძირითადი სამეცნიერო ნაშრომებია:

1. სვანურ ხალხურ დღეობათა კალენდარი, 1. ახალწლის ციკლი, თბილისი, 1939;

2. აღმოსავლეთ საქართველოს მთიელების სასულიერო ტექსტები, საქართველოს ეთნოგრაფიის მასალები, I, 1938;

3. ქართველთა უძველესი სარწმუნოებრივი ისტორიიდან, (ღვთაება ბარბარ-ბარბარ), თბ., 1941;

4.  ქართული  (სვანური)  საწესო გრაფიკული ხელოვნების ნიმუშები, თბილისი 1953;

5. ქართველ ტომთა უძველესი რელიგიური წარმოდგენები და ტრადიციული გრაფიკული ხელოვნება  (რუსულ ენაზე), თბილისი, 1957;

6. აღმოსავლეთ საქართველოს მთიელთა საზოგადოებრივ-საკულტო ძეგლების ისტორიული ფესვები,  საისტორიო წერილები, II, თბილისი, 1971;

7. აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ტრადიციული საზოგადოებრივ-საკულტო ძეგლები,  I, თბილისი, 1974.

 

ხარაძე რუსუდან

ეთნოგრაფი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი (1955), საქართველოს სსრ მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე  (1960).

დაიბადა 1909 წელს, სოფ. ფარცხნალში. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პედაგოგიური ფაკულტეტი სდამთავრების შემდეგ  (1930) სამეცნიერო მოღვაწეობას შეუდგა საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმში (1932-1933). 1936 წელს დაამთავრა პეტერბურგის (მაშინდელი ლენინგრადის) სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის ასპირანტურა. 1937-1965 წლებში რუსუდან ხარაძე სამეცნიერო-პედაგოგიურ მუშაობას ეწეოდა ენიმკის ინსტიტუტში, თსუ-ის ეთნოგრაფიულ კათედრაზე, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის,  არქეოლოგიის და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტში. იკვლევდა ქართველთა და ჩრდილო კავკასიელ ხალხთა სოციალურ ურთიერთობას (საოჯახოყოფა, ნათესაობის სისტემა, ტერიტორიული თემი, ხალხთა მმართველობის სისტემა, ადათობრივი სამართალი). განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია რ. ხარაძის მონოგრაფია ,,ქართული საოჯახო თემი’’.

რ. ხარაძე გარდაიცვალა 1965 წელს, თბილისში.

წყარო

თემა4:კულტურათა ტიპოლოგია
საკლასო სამუშაო:

1. რა არის  კულტურათა ტიპოლოგია?
2. ჩამოთვალეთ  და ჩაწერეთ კულტურათა დაჯგუფების მახასიათებლები
3. დაახასიათეთ საქართველო ამ მახასიათებლების მიხედვით
4. განმარტეთ  და დაასახელეთ  ინდივიდუალისტური კულტურები
5. განმარტეთ   და დაასახელეთ კოლექტივისტური კულტურები
6. განმარტეთ   და დაასახელეთ kulturaTa dajgufebis modeli, რომელიც emyareba droisadmi damokidebulebas.
7. განმარტეთ   kulturaTa dajgufebis modeli, რომელიც emyareba სივრცისადმი damokidebulebas.
8.  რა მნიშვნელობა აქვს kulturaTa tipologiis sferoSi dagrovil codnaს?

16.10.2017
დამოუკიდებელი სამუშაო: თემა3:კულტურა და გენდერი  (შეჯამება)
სარეკომენდაციო გეგმა:

1. გენდერი-როგორც გლობალური პრობლემა (სტატიიდან)
2. გენდერული დისკრიმინაცია შრომით ბაზარზე (სტატია)
3. კვლევის შედეგები(სტერეოტიპებსა და სახელმძღვანელოებთან  და ა.შ.დაკავშირებით)
4. რას ნიშნავს გენდერული თანასწორობა?
5. გენდერული თანასწორობა დღევანდელ საქართველოში (სტატიიდან)

ა)გენდერული კვოტა

ბ)რატომ უნდა ჩაერთნენ ქალები პოლიტიკურ ცხოვრებაში?

გ)რომელ ქვეყნები უჭერენ მხარს ამ იდეას?

დ) როგორია მდგომარეობა საქართველოში ამ მხრივ?

6.მედიის  როლი გენდერულ საკითხებთან დაკავშირებით
7.ილია და აკაკი გენდერულ უთანასწორობასთან დაკავშირებით
8.ფემინიზმი და ფემინისტი ქალები



თემა3:კულტურა და გენდერი

კვლევის თანახმად,  გამოკითხულთა 88% ფიქრობს, რომ კაცი უნდა იყოს ოჯახის მარჩენალი. ქალების 62% და კაცების მხოლოდ 37% მიიჩნევს, რომ ქალი და კაცი თანაბრად უნდა იღებდნენ გადაწყვეტილებას ოჯახში. გამოკითხულთა უმრავლესობა (45%) თვლის, რომ თუ ოჯახში მხოლოდ ერთი შვილია, ჯობს, რომ ეს იყოს ვაჟი. ბიჭებს ასევე ენიჭებათ უპირატესობა განათლებისა და საკუთრების უფლების კუთხით. 57% მიიჩნევს, რომ კაცს უფრო დიდი შანსი აქვს იპოვოს სამსახური მაღალი რანგის მენეჯერის პოზიციაზე. საპრეზიდენტო კანდიდატის შემთხვევაში, კაცს ანიჭებს უპირატესობას გამოკითხულთა 68%.

კვლევა ჩატარდა გაეროს ერთობლივი პროგრამის „გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობისათვის საქართველოში“ ფარგლებში. 

http://newswire.ge/ka/news/330/

ქალი დეპუტატები საქართველოს პარლამენტში-2016 წელი

ცას აუცილებლად მივწვდებით
50 ქალის ბრძოლა საქართველოდან
გენდერული თანასწორობა დღევანდელ საქართველოში
გენდერი, როგორც გლობალური პრობლემა
ოდეს ყოფილ არს აქამომდე
თანამედროვე კვლევები
           გამოკვლევები აჩვენებს, რომ ბავშვებს ცხოვრების პირველ ორ წელიწადში უყალიბდებათ ქალურ და მამაკაცურ საწყისთან დაკავშირებული სტერეოტიპები, ხოლო უკვე 3-4 წლის ასაკში ბავშვები ამ სტერეოტიპებს იყენებენ სათამაშოებიის კატეგორიის, საქმიანობის სხვადასხვა სახისა და პროფესიების განსასაზღვრად. უილიამსმა და ბესტმა იკვლიეს 25 ქვეყნის 5 და 8 წლის ასაკის ბავშვები. ყველა ქვეყანაში სტერეოტიპების პროცენტი იზრდებოდა ასაკის მატებასთან ერთად. კერძოდ, 5 წლის ბავშვებთან სტერეოტიპიზაციის დონე 60% იყო, ხოლო 8 წლის ბავშვებში - 70%. ისეთი ზედსართავი სახელები, როგორიცაა ძლიერი, აგრესიული, ულმობელი, გაბედული - დაკავშირებული იყო მამაკაცთა სქესთან. ხოლო ისეთი ზედსართავი სახელები, როგორიცაა სუსტი, ნაზი, დამთმობი, კეთილი - დაკავშირებული იყო ქალთა სქესთან. 

           ალბერტი და პორტერი (Albert & Porter, 1986) იკვლევდნენ გენდერულ სტერეოტიპებს ფართე მნიშვნელობით (დამახასიათებელ თვისებებს და როლურ განწყობებს). მათ კვლევაში მონაწილეობდნენ 4-დან 6 წლამდე ასაკის ბავშვები ამერიკის შეერთებულ შტატებიდან და სამხრეთ აფრიკიდან. მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ სტერეოტიპების შესახებ შეხედულებები ფართოვდება ასაკთან ერთად.   

            თანამედროვე კვლევებში განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება გენდერული სხვაობების მექანიზმის ახსნას. გენდერული სქემის თეორიის მიხედვით, გენდერის საფუძველზე კატეგორიზაციის ჩვენი სწრაფვა მართავს ინფორმაციის გადამუშავების პროცესებს და იწვევს იმას, რომ ჩვენ ვხედევთ ქალებსა და მამაკაცებში გაცილებით უფრო მეტ განსხვავებებს, ვიდრე ისინი არსებობენ სინამდვილეში. საქმე ისაა, რომ             გამოკვლევების რეზულტატები ადასტურებს, რომ არ არსებობს მკვეთრად გამოხატული, არსებითი განსხვავებები ქალებსა და მამაკაცებს შორის. 
              მიუხედევად ამისა, ჩვენ ჯიუტად ვაგრძელებთ მათი, როგორც სხვადასხვანაირების ხედვას და შესაბამისად, ვექცევით მათ სხვადასხვაგვარად. გავრცელებული სტერეოტიპები წარმოადგენენ მამაკაცებს აქტიურებად, აგრესიულებად და ეფექტიანად მომქმედებად, ქალებს კი - პასიურებად, დამოკიდებულებად და ემოციურებად. 
              ჰოფმანს და ჰერსტს (Hoffman, Hurst) მოყავთ გამოკვლევის რეზულტატები, რომლებიც გვიჩვენებენ, რომ სქესთაშორის განსხვავებების უმრავლესობა ძალიან უმნიშვნელოა იმისათვის, რომ მოველოდეთ მათ რეგულარულ გამოვლენას. 
              გენდერული სტერეოტიპები წარმოადგენენ გენდერულ სქემებს (გენდერული სტერეოტიპები აქ გენდერული სქემების როლს თამაშობენ) გენდერული სქემები - ეს არის გენდერული კოგნიტური კატეგორიები. ისინი ისე მართავენ შემოსული ინფორმაციის გადამუშავების პროცესს, რომ ჩვენ ვიწყებთ მის აღქმას, დამახსოვრებას და ინტერპრეტაციას გენდერზე ჩვენი შეხედულებების შესაბამისად.
          ერთ-ერთ ცნობილ გამოკვლევაში, რომელიც კონდრიმ და როსიმ ჩაატარეს  ცდის პირებს აჩვენებდნენ, ფილმს ცხრა თვის ბავშვზე. ამასთან მაყურებლების ნახევარს ეუბნებოდნენ, რომ ეს ბავშვი ბიჭია, ხოლო მეორე ნახევარს კი - რომ ბავშვი გოგოა. ეს უმარტივესი მანიპულაცია იწვევდა ერთი და იგივე ქცევის სრულიად განსხვავებულ შეფასებას. მაგალითად, ერთ-ერთ ნაჩვენებ ეპიზოდში ბავშვი იწყებდა ყვირილს, მას შემდეგ რაც კოლოფიდან ზამბარა ამოაგდებს სათამაშოს. ის ადამიანები, რომლებიც თვლიდნენ, რომ ბავშვი ბიჭია, აღიქვამდნენ მას „გაბრაზებულად“, ხოლო ის ადამიანები, რომლებიც თვლიდნენ, რომ ბავშვი გოგოა, აღიქვამდნენ მას „შეშინებულად“.



გენდერული დისკრიმინაცია შრომით ბაზარზე


საშინაო დავალება:
მოიძიეთ ინფორმაცია და გააკეთეთ პრეზენტაცია ფემინისტ ქალებზე:

ბარბარე ჯორჯაძე
ეკატერინე გაბაშვილი
კატო მიქელაძე
ბარბარე სულხანიშვილი
ნინო ნადირაძე

პირველი ქართველი ფემინისტი ქალები
გენდერული როლები
ოჯახში როლების გადანაწილება (2.22)
https://www.youtube.com/watch?v=0j_c0lA9-nM

           გენდერულ საკითხთან დაკავშირებით, აკაკი წერეთლისა და ილიას პოზიციები თანხვედრაშია. აკაკი მდედრობით სქესს მამრობითზე დაბლა მდგომად მიიჩნევს, ”მათში ნახავთ ზნეობით უფრო დაცემულებსაც, მეჭორესაც და სხვა ცუდი ზნეობის მქონესაც”, იგი ქალისა და მამაკაცის თანასწორუფლებიანობას განსახილველადაც არ მიიჩნევდა და მოუწოდებდა ქალებს იმ სტატუსით დაკმაყოფილებისაკენ, რაც მათ ისედაც გააჩნდათ. 
            ამავდროულად, იყვნენ საზოგადო მოღვაწენი, რომლებიც მხარს უჭერდნენ და აქტიურობისაკენ მოუწოდებდნენ ქალებს უფლებებისათვის ბრძოლაში. სერგეი მესხი თავის სტატიაში ”რა დაუკარგავთ ქალებს და რას დაეძებენ ისინი” განიხილავს სხვადასხვა ქვეყნის ფემინისტურ მოძრაობებს და ქართველ ქალებს ამერიკელების მიბაძვისაკენ უბიძგებს, ”არც ერთ ქვეყანაში ქალები ისე ენერგიულათ და ისეთი ჭკუით არ მოკიდებიან თავიანთ საქმეს, როგორც ამერიკაში. ამიტომაც იმათ ბევრი უფლება სწორეთ ძალით წაართვეს კაცებს”.(წყარო:http://www.feminizmi.org/project/teonagelashvili/ )

როგორ გესმით გენდერული უთანასწორობა?
დებატები გენდერულ სტერეოტიპებზე
გენდერული  სტერეოტიპები: 
• ქალს მარტო ჩაცმა-დახურვა აინტერესებს;
 • ქალში მთავარი გარეგნობაა;
 • ქალმა მანქანა კი არ უნდა მართოს, შვილებს უნდა მიხედოს;
• მხოლოდ ქალებს სტკივათ/იტანჯებიან;
 • მამაკაცები სამსახურში უნდა იყვნენ, ქალები კი სამზარეულოში;
• ქალი სუსტია და ვერ უძლებს სტრესს, ამიტომ მუშაობა ქალის საქმე არაა.
 • ოჯახური პრობლემები მხოლოდ ქალებს ადარდებთ.
 • ნებისმიერ პრობლემაში დედაა დამნაშავე, რადგან მას უფრო დიდი მისია, მუშაობა აკისრია;
 • სერიოზულ თემებზე საუბარი მხოლოდ მამაკაცებს ხელეწიფებათ და პოლიტიკაზე ქალებს მოსაზრებების გამოთქმა არ შეუძლიათ;
 • ოჯახში ძალადობის მსხვერპლი მხოლოდ ქალია;
 • ქალი მამაკაცზე დაბალი რანგის არსებაა.
• კაცი ქალზე ჭკვიანია, და თუკი ქალი აზროვნებს ე.ი. მამაკაცური ჭკუა აქვს.
 • ყველა ქალი შეურაცხყოფილია მამაკაცებისაგან და მამაკაცები უპასუხისმგებლო და მოძალადეები არიან.
 • მამაკაცები განსაკუთრებული ქმნილებები არიან ქალებისაგან განსხვავებით, მათი ხასიათი/ბუნება განსაკუთრებულია.
• გარეგნობაზე ზრუნვა მხოლოდ ქალების საქმეა და ასევე ხაში მამაკაცური კერძია.
 • წესით ქალი მამაკაცზეა დაქვემდებარებული, შეუძლებელია ქალი იყოს წამყვანი და ინიციატორი, რადგან ნომერ პირველი მამაკაცია.
• ბავშვის აღზრდა ქალის საქმეა, შესაბამისად პასუხისმგებლობაც მათ მიერ ჩადენილ სისულელეებზე მხოლოდ დედას ეკისრება.
 • ქალი კაცის მორჩილი უნდა იყოს და აიტანოს ყოველგვარი შეურაცხყოფა. თუ კაცი აგინებს ქალს ეს შეურაცხყოფა კი არა , ჩვეულებრივი მოვლენაა

მკვლევარი - ნანა ფერაძე გენდერული სტერეოტიპები გასართობ თოქ-შოუებში (ნანუკას შოუ,პროფილი) 

თემა2:კულტურათაშორისი განსხვავებები

1. როგორ გესმით გამოთქმა: "kulturuli msgavsebebi da gansxvavebani erTi medlis ori mxarea." (გვ.156)

2.როდის აღმოვაჩენთ კულტურულ მსგავსებებს და განსხვავებებს? მოიტანეთ არგუმენტები

ფრანგული ჟესტები1
ფრანგული ჟესტები2
იყენებენ ქართველი პოლიტიკოსები ჟესტების ენას?
კვლავ ჟესტებზე
ქართული თანამედროვე ჟესტი
ლაშა თავდათუაშვილის ჟესტი
ჟესტები- ვეფხისტყაოსანში
როგორ შეიცვალა წარმოდგენები სილამაზეზე
უცხოელები საქართველოსა და ქართველებიშ შესახებ
ქალური სილამაზე სხვადასხვა ეპოქაში

სილამაზე- საშინელი ძალა (სილამაზის ეფექტი…)

ექსტრემალური სილამაზე
ქალის სილამაზის სტანდარტები
საინტერესო პროექტი

თემა1:გლობალიზაცია

1. რას ნიშნავს ტერმინი გლობალიზაცია?
2. განმარტეთ ამონარიდი ტექსტიდან:msoflio, TiTqos, "dapataravda“ da, gavrcelebuli gamoTqmiT, „erT did soflad“ an, rogorc xSirad uwodeben, „globalur soflad“ iqca.
3. რამ ganapiroba saxelmwifoebs Soris mWidro da intensiuri ekonomikuri, politikuri da kulturuli urTierTobebi, migraciuli procesebi _ adamianTa jgufebis მasobrivi gadaadgileba erTi qveynidan meoreSi?
4. გლობალიზაციის შედეგად როგორ შედის სიახლეები სხვადასხვა კულტურაში?მოიტანეთ არგუმენტები
5.  ra არის გლობალიზაციის უმთავრესი მამოძრავებელი ძალა და ბიძგისმიმცემი ? 
6.    დაასახელეთ გლობალიზაციის მაგალითები 
7.  რა არის თავისი არსით გლობალიზაცია? საფრთხე თუ ბედნიერება?

საშინაო დავალება:
უპასუხეთ შეკითხვებს და შეასრულეთ დავალება გვ144

ცნობილი ქართველები უცხოეთში
მხატვარი-ლევან მოსიაშვილი
პიანისტი უცხოეთში
ცნობილი ქართველები 
უცხოეთში მოღვაწე ქართველები
100 ქართველი უცხოეთში

პირველი წარმატებული ქართველები
უცხოელები საქართველოში-ინგლისი, თურქეთი
მიტროფანე ლაღიძე

ნამუშევრები
ქეთი გურასაშვილი
ლანა თოდუა
მარიამ ცერცვაძე
ნუცი მეტრეველი-


ანა სიმაშვილი

საკლასო სამუშაო:
1.gaixsene „aisbergis modeli“, daakavSire igi globalizaciis procesTan

გლობალიზაცია-ვიდეო
dadebiTi da uaryofiTi aspeqtebi


თემა:გლობალიზაცია
ვიდეო1
(1.56-3-19) (4.36-
ამ ვიდეოში ჯონი გვაჩვენებს  საოცრად რთულ გზას, რისი შედეგიცაა სპორტული მაისური, ისტორია მისი წარმოების ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა ჩინეთი, გვატემალა, ინდოეთი, ბრაზილია, ესაა მიკროკოსმი (ნაწილი-მთელის მიმართ), რაც მიმდინარეობს მსოფლიო ეკონომიკაში. გლობალიზაცია  წარმოადგენს ეგ. წოდებულ შერეულ ტომარას, სადაც არიან  ამ გზაზე გამარჯვებულები და დამარცხებულები
1დღე- სპორტული მაისური
2 დღე-შოკოლადი
3 დღე-.

ვიდეო2

В котором Джон спрашивает, является ли глобализация чистый положительный для человечества. В то время как новая глобальная экономика создала много богатства, и поднял много людей из бедности, он также имеет некоторые эффекты, которые не так жарко. Богатство неравенство, рост числа разводов, ущерб окружающей среде, а также новые пути для распространения болезней. Так что все это перевешивают экономические выгоды, инновации, а также относительный мир, которые приходят с взаимосвязанными экономикой? Как обычно, ответ не прост. В этом случае, мы живем в середине событий, которые мы обсуждаем, так что трудно понять, как это будет получаться. Создано EcoGeek.


რითი იკვებებოდნენ ძველად საქართველოში
ქალის სილამაზის მაგალითები მთელს მსოფლიოში